News & Views

How day to day life changed in Greece’s largest prison psychiatric hospital in the time of Covid-19

How day to day life changed in Greece’s largest prison psychiatric hospital in the time of Covid-19

The CUP project interviewed Maria Stefa, a Social Worker at the Korydallos Prison Psychiatric Hospital, about the reality of the Covid-19 pandemic in the prison context in Greece. Korydallos Prison is the largest and more central prison in Greece and it was at the centre of attention during that period. The full text of the interview is published in Greek at the bottom of the page, and a shorter adaptation in English. 

 

Could you tell us a little bit about your work in general? What was your daily work routine prior to the pandemic?

My name is Maria Stefa and I am a Social Worker at the Korydallos Prison Psychiatric Hospital. I have been working there for the past five years. I previously worked in Local Government and in European Co-financed Projects, where I worked with various vulnerable population groups. I am also completing my postgraduate studies in “Social Psychiatry”, at the Medical School of the Democritus University of Thrace (DUTH).

At the Korydallos Prison Psychiatric Hospital the work responsibilities of the Social Worker are set by the existing legislations within the Internal Regulations for the Operation of General Detention Centers Types A&B, as well as in the respective operation mandates of the Center. More specifically, our daily work as social workers, prior to the pandemic, was based on Cross-methodical Social Work, which suggests: social work on a case-by-case basis (with detainees), with groups of detainees, with their families and the community.

Our duties, among others, included assessing the social background of new inmates; case monitoring, counseling and psychosocial support and preparation for social reintegration and the compilation of reports for the conditional release of detainees, on the conduct of detainees, as well as on work and social rehabilitation programmes including making suggestions for the regular release of detainees. In collaboration with volunteers, we are also responsible for coordinating creative engagement activities for detainees. We have groups focusing on theater, artistic expression, and crafts. We also benefit from community programmes, social and cultural events, and the use of social and community resources, activating a network of volunteers collaborating with the services and agencies. Finally, in cooperation with the detainees’ families and with the broader supportive environment directed at the detainees, we are responsible for meeting their needs, including their health-related needs, as well as fostering their effective social reintegration.

 

Were there / are there, any cases of Covid-19 in the prison where you work? In the country’s prisons in general?

During the pandemic, there were no cases of Covid-19 in our Centre, or in any other Detention Center in Greece. The Ministry, and the relevant General Secretariat for Anti-Crime Policy took timely protective measures in the Detention Centres to prevent and avoid the spread of the virus. As a result, specific instructions were applied to all Detention Centers. Instructions were disseminated through circulars from the Ministry and interventions were implemented along with the protective measures recommended by the National Public Health Organization. The information flow to the Detention Centers throughout the pandemic and during the gradual lifting of these measures was good and consistent.

 

What was the institutional response to the pandemic in your country’s penitentiary system, both in the short term (reduction of prisoners, release of prisoners, personal protection measures, etc.) and in the long term (preparedness plan for the next day)?

The Ministry was able to coordinate both short and longer-term institutional responses to the pandemic by all penitentiaries in the country. Specific measures were implemented through a series of circulars in accordance with current legislation. These measures were aimed at preventing the spread of the virus to prisoners and prison staff, as well as, providing prevention and containment protocols for the management of active COVID-19 cases in line with guidance from the National Public Health Organisation – EODY.

Public health protection measures to prevent the spread of COVID-19 in the workplace included for example limiting the minimum number of employees required to attend on a daily basis and implementing rotas. All kinds of educational activities and other events as well as ceremonies or functions in places of religious worship, were prohibited. No food or clothing could be brought inside the prisons and family visits were stopped. Transfers to court hearings were reduced to a minimum. All release permits for detainees were temporarily suspended. Only the most urgent medical cases were transferred for medical examinations. A special isolation area was created for suspected COVID-19 patients including any confirmed symptomatic and asymptomatic cases, as well as any suspected cases until they could be safely transported to hospital or for their 14-day confinement. Mandatory temperature scans were imposed on incoming detainees, visitors, lawyers and staff.

As the pandemic has receded, almost all the above measures have been gradually lifted in accordance with current legislation and the operation of the Centre.

 

More specifically, how did the work and educational issues get affected by the pandemic within the prison that you work, but also in general? What is the situation now?

At this stage, all restrictive measures have been lifted. Only necessary preventive measures are followed, such as the mandatory distance thermal scanning of incoming detainees, visitors, lawyers, and staff, as well as the mandatory fourteen-day confinement of newly arrived detainees. Protocols for the prevention and management of potential COVID-19 patients in Detention Centers and the measures for Public Health protection by preventing the spread of COVID-19 in the workplace also still apply.

During the pandemic, the Department of Social Work of the Detention Center implemented all the instructions and informed the detainees about the implementation of the measures, followed by their gradual removal. The working hours of the employees of the Department were adjusted according to the needs and the operation of the Centre, which included morning and afternoon working hours (rotating working hours). At the same time, detainees who were employed were required to wear a mask and gloves, as well as respecting social distancing rules. During the pandemic, group activities and training programmes were temporarily suspended. Regarding the education of the prisoners, an alternative, distance learning approach was implemented for those prisoners who were studying for national examinations.

During the pandemic, when stricter measures were taken to avert and prevent the spread of the virus, regular sessions with detainees were avoided and, when they took place, they were limited in time and always with the necessary preventive measures. At the same time, contact with the families in the office was not allowed, and only telephone communications were allowed for a time. All scheduled events in collaboration with the community (for example music events, theatrical performances), the operation of the group activities as well as the regular leave of the detainees, were suspended. All these necessary measures were gradually lifted, resulting in the gradual return to the previous norms. The continuous cooperation with colleagues and other mental health professionals within the Centre, as well as the constant flow of information and guidance on preventive actions, helped us to deal with the crisis caused by the pandemic.

For example, more recently, the Ministry developed and disseminated a Mental Health Management Guide for the COVID-19 Pandemic to the Prison Population in Greek, English, Arabic, and Albanian.

 

Ελληνική έκδοση

Πείτε μας κάποια πράγματα για τη δουλειά σας γενικά. Ποια ήταν η καθημερινή σας εργασιακή ρουτίνα πριν από την πανδημία;

Ονομάζομαι  Μαρία Στέφα και είμαι Κοινωνική Λειτουργός στο Ψυχιατρείο Κρατουμένων Κορυδαλλού. Εργάζομαι στο συγκεκριμένο Κατάστημα Κράτησης, τα τελευταία 5 χρόνια. Η προηγούμενη επαγγελματική μου εμπειρία, περίπου δεκαπέντε έτη, ήταν στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και σε Ευρωπαϊκά Συγχρηματοδοτούμενα Έργα, έχοντας εργαστεί με διάφορες ευαίσθητες πληθυσμιακές ομάδες. Παράλληλα ολοκληρώνω τις μεταπτυχιακές σπουδές μου στην «Κοινωνική Ψυχιατρική», στην Ιατρική Σχολή του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης (Δ.Π.Θ.).

Στο Ψυχιατρείο Κρατουμένων Κορυδαλλού η εργασία του Κοινωνικού Λειτουργού και τα καθήκοντα του προβλέπονται από  την κείμενη νομοθεσία, στον Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας Γενικών Καταστημάτων Κράτησης Τύπου Α& Β (Φ.Ε.Κ. Β’ 463/ 17-4-2003), καθώς και από τη σχετική λειτουργία του Καταστήματος. Πιο συγκεκριμένα στην εργασιακή μας καθημερινότητα πριν την πανδημία οι κοινωνικοί λειτουργοί εφαρμόζαμε Διαμεθοδική Κοινωνική Εργασία που συνιστά:  Κοινωνική Εργασία κατά περίπτωση(με κρατούμενους), με ομάδες κρατουμένων, με τις  οικογένειες τους  και την κοινότητα. Στα καθήκοντα μας μεταξύ άλλων συμπεριλαμβάνονταν :

Λήψη κοινωνικού ιστορικού καθημερινά  νεοεισερχομένων κρατουμένων. Παρακολούθηση περιπτώσεων σε συνεδρίες(ακροάσεις), συμβουλευτική και ψυχοκοινωνική στήριξη και προετοιμασία για την κοινωνική τους επανένταξη. Σύνταξη κοινωνικών εκθέσεων για υφ’  όρων απόλυση κρατουμένων, σύνταξη εκθέσεων διαγωγής κρατουμένων, εκθέσεις για προγράμματα εργασιακής και κοινωνικής  αποκατάστασης,  εισηγήσεις για τακτικές άδειες κρατουμένων. Υποστήριξη διαδικασίας αξιολόγησης πιστοποίησης αναπηρίας από Υγειονομικές Επιτροπές.  Συντονισμός λειτουργίας ομάδων δημιουργικής απασχόλησης και αξιοποίησης ελεύθερου χρόνου των κρατουμένων όπως Ομάδα  θεάτρου, ομάδα εικαστικής έκφρασης, χειροτεχνίας,  σε συνεργασία με εθελοντές. Συμμετοχή στα προβλεπόμενα Συμβούλια του Καταστήματος. Συνεργασία με οικογένειες και γενικότερα με υποστηρικτικό περιβάλλον κρατουμένων για την αποτελεσματικότερη κάλυψη των αναγκών τους, την περαιτέρω κράτηση και νοσηλεία τους  και την αποτελεσματική κοινωνική τους επανένταξη. Κοινοτικά προγράμματα, κοινωνικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις και αξιοποίηση κοινωνικών και κοινοτικών πόρων: ενεργοποίηση δικτύου εθελοντών, συνεργασία με υπηρεσίες και φορείς. Ενδεικτικά αναφέρονται: ΟΑΕΔ, Νοσοκομεία, Υπηρεσίες Υγείας και Ψυχικής Υγείας, Μ.Κ.Ο., Φορείς και Προγράμματα επανένταξης, Εκκλησιαστικά Ιδρύματα. Συντονισμός και Λειτουργία Αποθήκης ιματισμού και ειδών υγιεινής απόρων κρατουμένων. Πραγματοποίηση εκδηλώσεων ψυχαγωγικού και κοινωνικού χαρακτήρα(μουσικές εκδηλώσεις, θεατρικές παραστάσεις, προβολή ντοκιμαντέρ, επισκεπτήρια γονέων -κρατουμένων με τα ανήλικα παιδιά τους στον αύλειο χώρο του Καταστήματος κα). Πραγματοποίηση εκθέσεων ομάδας χειροτεχνίας και συμμετοχή σε καλλιτεχνικές εκθέσεις. Συντονισμός και επίβλεψη λειτουργίας Βιβλιοθήκης Καταστήματος. Στήριξη και κινητοποίηση κρατουμένων για συμμετοχή σε προγράμματα εκπαίδευσης (συνέχεια σχολικής εκπαίδευσης, προετοιμασία για πανελλαδικές εξετάσεις,  ακαδημαϊκή φοίτηση και περαιτέρω συνέχεια σπουδών).Υποστήριξη της “ΕΠΑΝΟΔΟΥ” ΝΠΙΔ, με άσκηση καθηκόντων των κοινωνικών λειτουργών στο φορέα ανά χρονικά διαστήματα. Συνεργασία  με άλλες ειδικότητες( Ψυχιάτρους, Ψυχολόγους, Νοσηλευτές κ.α.),   για την ολοκληρωμένη και αποτελεσματική παροχή υπηρεσιών στους κρατουμένους.

 

Υπήρξαν/υπάρχουν κρούσματα Covid-19 στη φυλακή που δουλεύετε; Στις φυλακές της χώρας γενικότερα; 

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, δεν υπήρξαν κρούσματα Covid-19 στο Κατάστημα μας, αλλά ούτε και σε κάποιο άλλο Κατάστημα Κράτησης στην Ελλάδα. Το Υπουργείο και η σχετική  Γενική Γραμματεία Αντεγκληματικής Πολιτικής εγκαίρως έλαβαν προστατευτικά μέτρα στα Καταστήματα Κράτησης για την πρόληψη και αποφυγή διασποράς της πανδημίας  και εφαρμόστηκαν συγκεκριμένες οδηγίες προς όλα τα Καταστήματα Κράτησης. Οι οδηγίες εστάλησαν με σχετικές εγκυκλίους του Υπουργείου,  παράλληλα με τις οδηγίες του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας και ελήφθησαν μια σειρά από προστατευτικά μέτρα. Υπήρχε σταθερή ενημέρωση προς τα Καταστήματα Κράτησης καθόλη τη διάρκεια της πανδημίας και κατά τη διάρκεια της σταδιακής άρσης των μέτρων αυτών.

 

Ποια ήταν η θεσμική απάντηση στην πανδημία στο σωφρονιστικό σύστημα της χώρας σας, τόσο βραχυπρόθεσμα (μείωση κρατουμένων, υφ’όρων απόλυση, μέτρα ατομικής προστασίας κλπ.) όσο και μακροπρόθεσμα (πλάνο ετοιμότητας για την επόμενη μέρα);

Υπήρξε θεσμική απάντηση στην πανδημία και στα σωφρονιστικά καταστήματα της χώρας μέσα από σχετικές εγκυκλίους και οδηγίες που εστάλησαν από το Υπουργείο στα Καταστήματα Κράτησης, τόσο σε βραχυπρόθεσμο όσο και μακροπρόθεσμο επίπεδο. Τα μέτρα που εφαρμόστηκαν μέσα από τις σχετικές εγκυκλίους, σύμφωνες και με την κείμενη νομοθεσία, αφορούσαν τόσο στην πρόληψη για την εξάπλωση του ιού στους κρατουμένους και τους εργαζόμενους, όσο και στην άμεση αντιμετώπιση και αποφυγή εξάπλωσης του ιού σε περίπτωση κρούσματος. Οι σχετικές  υπουργικές αποφάσεις, εγκύκλιοι, οδηγίες, ενημερώσεις, μέτρα προστασίας που επιβλήθηκαν, ενημερωτικό υλικό μπορούν να σας αποσταλούν και αναλυτικά.

Ενδεικτικά αναφέρονται: μέτρα προστασίας της Δημόσιας Υγείας μέσω πρόληψης κατά της διασποράς του COVID-19 σε χώρους εργασίας,  περιορισμός στο ελάχιστο του αριθμού των υπαλλήλων που απαιτούνταν να παρίστανται καθημερινά και τα περί εκ περιτροπής εργασίας αυτού, απαγόρευση πάσης φύσεως εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων και λοιπών εκδηλώσεων, απαγόρευση εισαγωγής τροφίμων και ρουχισμού, απαγόρευση επισκεπτηρίων, περιορισμός στο ελάχιστο μεταγωγών στα δικαστήρια, λήψη μέτρων διασφάλισης της Δημόσιας Υγείας από ιογενείς και άλλες λοιμώξεις κατά τη χρήση κλιματιστικών μονάδων, μέτρο προσωρινής απαγόρευσης της τέλεσης κάθε είδους λειτουργιών και ιεροπραξιών στους θρησκευτικούς χώρους λατρείας, πρωτόκολλο ενεργειών πρόληψης και διαχείρισης πιθανών κρουσμάτων –ασθενών  COVID-19 στα Καταστήματα Κράτησης ( διαδικασία διαχείρισης και αντιμετώπισης πιθανού κρούσματος όπου συμπεριλαμβάνονται όλες οι αναγκαίες ενέργειες σε συνεργασία με τον ΕΟΔΥ), προσωρινή διακοπή χορήγησης κάθε είδους αδειών στους κρατουμένους, περιορισμός στις πλέον επιβεβλημένες μεταγωγές κρατουμένων για ιατρικές εξετάσεις, υποχρεωτικός έλεγχος εισερχόμενων κρατουμένων , επισκεπτών , συνηγόρων και προσωπικού με αυτόματη εξ αποστάσεως θερμομέτρηση, εξασφάλιση ειδικού χώρου απομόνωσης συμπτωματικών κρατούμενων ύποπτων κρουσμάτων   COVID-19  έως ότου μεταφερθούν σε νοσοκομείο εάν και όταν απαιτηθεί καθώς και μη συμπτωματικών επιβεβαιωμένων και ύποπτων κρουσμάτων κρατουμένων για όσο χρόνο απαιτείται  σύμφωνα με τις ιατρικές οδηγίες,  διαμόρφωση ειδικών χώρων για νεοεισερχόμενους κρατούμενους  με συνεχόμενη  παραμονή δεκατεσσάρων ημερών, συμπεριφορά και μέτρα προφύλαξης εργαζομένων σύμφωνα με οδηγίες του ΕΟΔΥ κ.α.

Σταδιακά και με την ύφεση της πανδημίας έγινε σταδιακή άρση σχεδόν όλων των ανωτέρω μέτρων, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία και τη λειτουργία του Καταστήματος.

 

Πιο συγκεκριμένα, πώς επηρεάστηκαν τα ζητήματα εργασίας και εκπαίδευσης στη φυλακή που εργάζεστε (αλλά και γενικότερα) λόγω της πανδημίας; Τι κατάσταση επικρατεί τώρα;

Στη παρούσα φάση έχουν αρθεί όλα τα περιοριστικά μέτρα και τηρούνται τα αναγκαία μέτρα πρόληψης όπως  είναι υποχρεωτική η τήρηση της  αυτόματης εξ αποστάσεως θερμομέτρησης  εισερχόμενων κρατουμένων, επισκεπτών, συνηγόρων και προσωπικού  καθώς και η παραμονή σε ειδικό χώρο για δεκατέσσερις ημέρες νεοεισερχόμενων κρατούμενων από εισαγγελίες ενώ παράλληλα τηρείται το πρωτόκολλο  ενεργειών πρόληψης και διαχείρισης πιθανών κρουσμάτων –ασθενών  COVID-19 στα Καταστήματα Κράτησης (διαδικασία διαχείρισης και αντιμετώπισης πιθανού κρούσματος όπου συμπεριλαμβάνονται όλες οι αναγκαίες ενέργειες σε συνεργασία με τον ΕΟΔΥ) και τα  μέτρα προστασίας της Δημόσιας Υγείας μέσω πρόληψης κατά της διασποράς του COVID-19 σε χώρους εργασίας.

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας το Τμήμα Κοινωνικής Εργασίας του Καταστήματος Κράτησης, εφάρμοσε όλες τις οδηγίες και ενημέρωνε τους κρατουμένους για όλες τις οδηγίες και  τα μέτρα καθώς  και την σταδιακή άρση αυτών. Το ωράριο εργασίας των εργαζομένων του Τμήματος, προσαρμόστηκε ανάλογα με τις ανάγκες και τη λειτουργία του Καταστήματος  όπου συμπεριλαμβάνονταν και πρωινά και απογευματινά ωράρια εργασίας ( εκ περιτροπής ωράριο  εργασίας). Παράλληλα οι κρατούμενοι που απασχολούνταν σε θέσεις εργασίας τηρούσαν υποχρεωτικά τη χρήση μάσκας  και γαντιών καθώς και τις αναγκαίες αποστάσεις μεταξύ τους και μεταξύ του προσωπικού. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας έγινε προσωρινή  άρση των ομαδικών δραστηριοτήτων και των εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Αναφορικά με τα ζητήματα εκπαίδευσης των κρατουμένων προτάθηκε εναλλακτικά και εφαρμόστηκε η εξ αποστάσεως ενισχυτική διδασκαλία για τους κρατούμενους που προετοιμάζονταν για τη συμμετοχή τους σε πανελλαδικές εξετάσεις και γενικότερα εφαρμόστηκε  η εξ αποστάσεως εκπαίδευση.

Την περίοδο της πανδημίας όπου εφαρμόστηκαν πιο αυστηρά μέτρα πρόληψης και αποφυγής διάδοσης του ιού αποφεύγονταν οι τακτικές συνεδρίες με τους κρατουμένους και  όταν αυτές πραγματοποιούνταν ήταν περιορισμένες χρονικά και πάντα με τα αναγκαία μέτρα πρόληψης. Παράλληλα για ένα διάστημα δεν επιτρεπόταν η επαφή στο γραφείο με τις οικογένειες και υπήρχε μόνο τηλεφωνική συνεργασία. Ανεστάλησαν όλες οι προγραμματισμένες εκδηλώσεις σε συνεργασία με την κοινότητα (για παράδειγμα μουσικές εκδηλώσεις, θεατρικές παραστάσεις), η λειτουργία των ομάδων  καθώς και οι τακτικές άδειες των κρατουμένων. Σταδιακά επήλθε άρση όλων αυτών των αναγκαίων μέτρων με αποτέλεσμα την σταδιακή επαναφορά στους προηγούμενους ρυθμούς λειτουργίας. Η συνεργασία με τους συναδέλφους και τις άλλες ειδικότητες επαγγελματιών ψυχικής υγείας εντός του Καταστήματος αλλά και η συνεχής ενημέρωση και οι ενέργειες πρόληψης  βοήθησαν  στην αντιμετώπιση της κρίσης εξαιτίας της πανδημίας.

Πρόσφατα , εστάλη από το Υπουργείο και Οδηγός Ψυχικής Διαχείρισης της Επιδημίας COVID -19 στον Πληθυσμό Κρατουμένων στις εξής γλώσσες: Πρωτότυπη (Ελληνική), (Μετάφραση) Αγγλική, Αραβική , Αλβανική.